Publikacje

Bp Grzegorz Ryś: Dziedziniec pogan

Idea „Dziedzińca pogan” nawiązuje do planu Świątyni jerozolimskiej. Przychodzący do niej ludzie gromadzili się na dziedzińcach, które tworzyły zwartą i logiczną sekwencję: (idąc od najbardziej wewnętrznego) Dziedziniec kapłanów, Dziedziniec Izraela, Dziedziniec kobiet i Dziedziniec pogan. Sercem Świątyni był, oczywiście, budynek (z Miejscem Świętym i z Miejscem Najświętszym) – wchodzili doń jednak tylko kapłani (do Świętego Świętych jedynie arcykapłan – raz w roku). 

altDziedziniec pogan dostępny był dla każdego, kto chciał wejść w przestrzeń świątynną, ale nie należał do Narodu Wybranego (nie był obrzezanym Żydem lub prozelitą). Samą nazwę można by też tłumaczyć (dosłownie) jako „Dziedziniec ludów” (hebr. goim; grec. tà ètne; pojęcie „narodu” Żydzi rezerwowali jedynie dla Izraela), a nawet – oddając jego sens w czasach Jezusa – „Dziedziniec Greków” (por. Rz 1, 16; Kol 3, 11).

Był więc „Dziedziniec pogan / ludów” szczególnym miejscem spotkania Żydów i Nie-Żydów. Wkraczając nań, „Grecy” mogli mieć poczucie bycia u siebie (choć wchodzili na teren nie wyznawanej przez siebie religii); religijni Żydzi natomiast nie zamierzali ich wcale stamtąd usuwać. Ów fragment świątyni miał więc generować po obu stronach postawy dokładnie odwrotne do tych, którym ulegali na co dzień. W Izraelu bowiem (inaczej niż w diasporze) Żydzi – nie bez powodu (!) – traktowali „Greków” jako wrogów i okupantów, agresorów i prześladowców także na obszarze religijnym (czasy machabejskie, okupacja rzymska).

Kilka lat temu papież Benedykt XVI zwrócił uwagę na potrzebę tworzenia dzisiaj, w naszym świecie, takich „dziedzińców” – miejsc spotkania ludzi wierzących i niewierzących; miejsc prawdziwego dialogu, wzajemnego słuchania się i doświadczenia wspólnoty, odkrycia wspólnych wartości – zidentyfikowania i opisania tego kawałka ludzkiej drogi, który powinniśmy i chcemy przebyć razem.

W tym celu Ojciec Święty powołał osobną fundację (na czele z abpem Ravasi) przy […], której dziełem jest już kilka odsłon „Dziedzińca” (Paryż, Florencja, Barcelona…,). Jego swoistą wersją było też wspólne spotkanie wierzących i niewierzących w Asyżu. Tego typu spotkania mają w przekonaniu papieża znaczenie kapitalne nie tyle dla losów ewangelizacji, co dla przyszłości świata i człowieka w ogóle: zasadniczy podział ludzkości przebiega bowiem dziś nie tyle między ludźmi wierzącymi i niewierzącymi, co między tymi, którzy wyznają jakiekolwiek duchowe wartości i tymi, którym są one obce.

„Dziedziniec pogan” jest zapewne inicjatywą zasługującą na podjęcie w wielu miejscach Europy i świata. Wydaje się wszakże, że jego tworzenie w Polsce ma znaczenie absolutnie zasadnicze. W ciągu ostatnich kilkunastu lat staliśmy się bowiem społeczeństwem na wiele sposobów podzielonym, w którym wzajemne zaufanie zostało zredukowane niemal do zera. Rozmawiamy i słuchamy się wyłącznie we własnych grupach (lub nawet „grupkach”), przekonujemy jedynie przekonanych. A przecież…

A przecież „Dziedziniec pogan” (bez sięgania po papieską inspirację) był ciągłym i niemal powszechnym doświadczeniem Polski i polskiego Kościoła w latach 70-tych i 80-tych minionego stulecia. Wyznaczał swoistą dyscyplinę myślenia wielu duszpasterzy, otwierających swe świątynie dla szukających wolności wypowiedzi uczonych, twórców kultury, działaczy społecznych i politycznych (bez pytania ich o metrykę).

„Dziedzińcem pogan” był niewątpliwie w tamtych latach krakowski „Tygodnik Powszechny”; była nim twórczość i działalność Tischnera; z całą pewnością logiką „Dziedzińca” rządził się wielobarwny świat pierwszej „Solidarności”.

Czy to doświadczenie stanowi dla nas już jedynie nieodwracalną przeszłość? Czy dzisiejsze pokolenie Polaków aż tak dalece różni się od poprzedniego (uznając je przy tym – deklaratywnie – za grono swoich duchowych ojców i mistrzów)? A może w tym kierunku zmienił się także nasz Kościół? Stał się wyłącznie konfesyjny i obojętny na pytania „Greków”? A może to okoliczności (zupełnie wszak inne niż w poprzednim wieku) wymuszają na nas inne postawy i zachowania? A może już wcale nie identyfikujemy się z tamtym doświadczeniem? Może nie jest już ono przedmiotem naszej tęsknoty? Przeciwnie, poddajemy je w wątpliwość, a nawet oskarżamy, dopatrując się w nim źródła naszych dzisiejszych problemów?

Miejmy nadzieję, że nie! Ta ufność jest zadana Kościołowi niejako z definicji – skoro (według konstytucji Lumen gentium) ma on być „jakby sakramentem, tzn. znakiem i (skutecznym) narzędziem jedności całego rodzaju ludzkiego” (por. KK 1). Dlatego chcemy otworzyć „Dziedziniec pogan” w Krakowie. Nie jako swoistą jednorazową prowokację, ale jako stałe wydarzenie, powracające w kolejnych odsłonach co 2-3 miesiące – miejsce spotkania ludzi, którzy w możliwie najszerszym gronie chcą odnaleźć poczucie wspólnoty  w świecie wartości. Chcą także ten świat opisać i zidentyfikować – wszakże nie dla tworzenia intelektualnych konstrukcji, lecz jako propozycję marszruty dla każdego, kogo dzisiejszy kształt naszego społeczeństwa, świata i Kościoła nie zaspakaja.

W pierwszym spotkaniu („Czy możliwa jest jeszcze wspólna troska o dobro wspólne”) dyskusję prowadzili politycy (Ryszard Bugaj, Aleksander Hall, Mieczysław Gil, Jerzy Federowicz, Ryszard Terlecki, Henryk Woźniakowski, Paweł Kowal). Niezależnie od dzielących ich dzisiaj różnic, WSZYSCY dali świadectwo jednemu: otóż, w latach 70-tych i 80-tych przeszłego wieku – podejmując różnorodną działalność (od KOR-u – przez podziemne formy kształcenia – po oficjalne i nieoficjalne przejawy twórczości artystycznej, literackiej, teatralnej, wydawniczej itd., oraz arcy-limitowaną legalną aktywność polityczną) – mieli poczucie i DOŚWIADCZENIE prawdziwej WSPÓLNOTY WARTOŚCI. Nie była ona wcale wygenerowana jedynie koniecznością oporu wobec wspólnego wroga. Była współ-odczuwaniem, współ-przeżywaniem, współ-odpowiedzialnością i współ-odkrywaniem POZYTYWNYCH wartości. Podziały przyszły później, kiedy – już w wolnej Polsce – stanęli wobec zadania przepisania owych wartości na język konkretnych programów społecznych, gospodarczych, politycznych, partyjnych.

Ta konstatacja – na tyle wspólna i zgodna, że jeden z mających relacjonować nasze wydarzenie dziennikarzy stwierdził: „Nie ma o czym pisać – przez trzy godziny w ogóle się nie pokłócili…” – wyznacza tematykę drugiej odsłony krakowskiego „Dziedzińca”. Zatytułowaliśmy ją: O wartościach wcześniejszych niż „robienie polityki”. Czy można skatalogować wartości, którymi żyją wszyscy ludzie w Polsce dzisiaj – zestaw wartości ważnych dla każdego? Ile ich jest? Czy w taki sam sposób je definiujemy? A może wydaje się nam, że są tak pierwotne, iż nie potrzebują definicji? […] Do rozmowy wokół tych pytań tym razem zaprosiliśmy socjologów – reprezentujących możliwie różne środowiska czy światopoglądy. Łączy ich jednak niewątpliwa kompetencja i narzędzia do rzetelnego opisania naszego społeczeństwa – takiego, jakim jest (a nie jakim „życzeniowo” być „powinno”). Wolno nam mieć nadzieję – bez podpowiadania czy sugerowania Panelistom czegokolwiek – że uda się nam wraz z nimi opisać jakiś ważny fragment wspólnego nam świata i wspólnej ludzkiej drogi. Bo niby dlaczego doświadczenie wspólnoty, o którym słyszeliśmy pół roku temu, miałoby być zarezerwowane jedynie na czasy „nienormalne”???

Bp Grzegorz Ryś
{edocs}pdf/dziedziniec_pogan.pdf,660,920{/edocs}

misyjne

facebook_page_plugin

Logowanie

Aktualności i publicystyka

NA LICZNE PYTANIA...odp

 w dn. 2 stycznia 2024 r. na liczne pytania o sytuację KSD odpowiadamy: od ok. 12 lat KSD nie miało szczęścia do skutecznego, silnego zarządzania, z rozmaitych przyczyn tzw. ludzkich, ale też...

02-01-2024 Publicystyka

Czytaj więcej

prawo to część kultury !

  PRAWO TO CZĘŚĆ KULTURY  Próba likwidacji polskich mediów publicznych wbrew ustawom...

02-01-2024 Aktualności

Czytaj więcej

OJCIEC MARIAN DO DZIENNIKARZY !

https://www.youtube.com/watch?v=9D573_e4yOk   Ojciec Marian do dziennikarzy.  Przypominamy na ten obecny czas, wielką próbę dla Polski. 

27-12-2023 Aktualności

Czytaj więcej

Boże Narodzenie 2023

Najserdeczniej życzymy wszystkim Czytelnikom jak i naszym Członkom KSD - wszelkich łask od Bożego Dzieciątka oraz mocy serc , pomyślności w Nowym Roku 2024! Szczęść Boże !   KSD wydawcy portalu

22-12-2023 Aktualności

Czytaj więcej

KSD - 2023

Informujemy Czytelników, że w dn. 5.XII. 2023 r. zarejestrowano w KRS wniosek o ustanowienie kuratora KRS-u do spraw formalno-prawnych KSD. Od zakonczenia kadencji ZG KSD w 2019 r. nie złozono...

22-12-2023 Aktualności

Czytaj więcej

foto relacja z Mszy św. pogrzebowej śp d…

31. X.2023 foto redl Bogusława Stanowska-Cichoń, Przew. Oddz. Kraków

31-10-2023 Aktualności

Czytaj więcej

Kondolencje z Watykanu,papież Franciszek…

„Ojciec Święty poleca śp. Wandę Półtawską miłosierdziu Bożemu”. Kondolencje z Watykanu za portalem TVP.Info -  31.X.2023 Bolesne doświadczenia II wojny światowej stały się dla prof. Wandy Półtawskiej inspiracją do aktywnej obrony godności ludzkiego...

31-10-2023 Aktualności

Czytaj więcej

Świadectwo o śp dr Wandzie Półtawskiej -…

świadectwo p. Bogusławy Stanowskiej-Cichoń, przewodniczącej Oddz. Kraków KSD ".... odeszła od nas Pani Dr Wanda Półtawska, więźniarka hitlerowskiego obozu Ravensbruck, lekarz psychiatra, niestrudzona obrończyni życia poczętego od narodzenia do naturalnej śmierci...

31-10-2023 Aktualności

Czytaj więcej

Film pt. DUŚKA - polecamy! Nieznane zdj…

DUŚKA     - Publikujemy nieznane dotąd zdjęcia z planu filmowego , 2008 r. Film dokumentalny Produkcja: Polska Rok produkcji: 2008 Barwny, 88 min Ekipa Reżyseria Wanda Różycka-Zborowska   Scenariusz Wanda Różycka-Zborowska   Zdjęcia Piotr Zarębski   Krystian Matysek   Współpraca operatorska Antoni Wojtkowiak   Aranżacja Zbigniew Zbrowski   Dźwięk Przemysław Kretkowski   Współpraca...

28-10-2023 Aktualności

Czytaj więcej

ŻYCIE DLA ŻYCIA - Wanda Półtawska

https://www.youtube.com/watch?v=aOU_eqm4i28

28-10-2023 Aktualności

Czytaj więcej

67 LAT PO ŚLUBIE - ROZMOWA Z WANDĄ I ADA…

https://youtu.be/_tY0v0hRz4E?si=qAuA3mE-opxQDTIo   ROZMOWA Z WANDĄ I ANDRZEJEM PÓŁTAWSKIM   WANDA I ANDRZEJ PÓŁTAWSCY 67 LAT PO ŚLUBIE - YOUTUBE.COM

28-10-2023 Aktualności

Czytaj więcej

Prezydent żegna dr Wandę Półtawską

Odeszła Dama Orderu Orła Białego prof. Wanda Półtawska     25 października 2023  Odeszła Dama Orderu Orła Białego Pani Profesor Wanda Półtawska. Lekarz, przyjaciółka Św. Jana Pawła II, więźniarka niemieckiego obozu koncentracyjnego w Ravensbrück...

28-10-2023 Aktualności

Czytaj więcej

wspomnienie Abp. Marka Jędraszewskiego o…

27 października 2023  WSPOMNIENIE ABP. MARKA JĘDRASZEWSKIEGO O ŚP. WANDZIE PÓŁTAWSKIEJ – Z wielkim żalem żegnamy śp. panią profesor Wandę Półtawską, mając głęboką nadzieję, że przekraczając próg wieczności, po tej drugiej stronie...

28-10-2023 Aktualności

Czytaj więcej

Kim była śp Wanda Półtawska, przyjaciół…

Nie żyje Wanda Półtawska. Kim była przyjaciółka Jana Pawła II?   ostatnia aktualizacja:25.10.2023 07:50    https://www.polskieradio.pl/39/156/artykul/2838206,nie-zyje-wanda-poltawska-kim-byla-przyjaciolka-jana-pawla-ii">Obserwuj nas na Google News - Moje przeżycia, nie tylko wojenne, były okazją, bym zrozumiała, kim jest człowiek, jaka jest jego...

28-10-2023 Aktualności

Czytaj więcej

Ostatnie Pożegnanie śp. dr Wandy Półtaws…

Pogrzeb śp. Wandy Półtawskiej odbędzie się we wtorek, 31 października br., o godz. 13.00 w Bazylice Mariackiej w Krakowie Wcześniej, o godz. 12.30, zostanie odmówiony różaniec w intencji zmarłej Pani Profesor...

28-10-2023 Aktualności

Czytaj więcej