Publikacje
"Geniusz i świnie" reporterska opowieść o Jacku Karpińskim, wynalazcy mini-komputera
Historia kontrowersyjnego geniusza, który w PRL skonstruował komputer lepszy od zachodnich. Pozbawiony przez komunistów pracy informatyka, zajął się hodowlą świń.
„Geniusz i świnie” to reporterska opowieść o Jacku Karpińskim (1927−2010), który w latach 70. minionego wieku zbudował w Polsce komputer szybszy niż pecety dziesięć lat później. Tyle że nic z tego nie wynikło – dla Polski, bo dla konstruktora i owszem – ogromne kłopoty.
Dlaczego geniusz nie odniósł tak oczywistego, wydawałoby się, sukcesu?
Bo żył w komunistycznym kraju? I jego komputer mógł stać się konkurencją dla radzieckiego? A może miał zbyt trudny charakter? Łatwiej by mu pewnie było za granicą, ale tam, choć propozycji nie brakowało, pracować nie chciał. Czy dlatego, że wychowany został na patriotę i nie tylko walczył – był żołnierzem legendarnego batalionu „Zośka” – ale też pragnął pracować dla kraju? I pracował, choć władze usuwały go z kolejnych zakładów jako wroga ludu.
Piotr Lipiński szuka odpowiedzi na te i inne pytania, choćby o współpracę z tajnymi służbami; bada archiwa, rozmawia z ludźmi, którzy Karpińskiego znali, oraz z samym bohaterem swej opowieści. W efekcie książka jest nie tylko portretem intrygującej osobowości i obrazem specyficznego okresu naszych dziejów, ale też pasjonującą opowieścią o cenie twórczości i ryzyka, które wymaga ofiar, ale nadaje życiu smak.
Bohater książki „Geniusz i świnie” dostrzegał podobieństwa w komponowaniu muzyki i budowaniu cyfrowych mózgów. Uważał, że komputery to dzieła sztuki, podobnie jak pisane dla nich programy. Konstruktorzy i programiści to artyści, którzy tworzą piękne, niepowtarzalne dzieła.
Miał przyjść na świat pod szczytem Mont Blanc. Przed II wojną światową jego ojciec poprowadził pierwszą polską wyprawę w Himalaje.
Walczył w Armii Krajowej. W Powstaniu Warszawskim otarł się o śmierć. Po wojnie uznany za wroga ludu.
Pracując w latach PRL-u jako informatyk stworzył maszyny Akat-1 i KAR-65. Skonstruował genialny komputer K-202, lepszy od wielu ówczesnych zachodnich „mózgów elektronowych”. Kiedy wyrzucono go z pracy, zajął się hodowlą świń.
Piotr Lipiński (1967) – reporter historyczny przez niemal dwadzieścia lat związany z „Gazetą Wyborczą”. Autor książek „Humer i inni”, „Raport Rzepeckiego” oraz cyklu o epoce Bieruta: „Bolesław Niejasny”, „Ofiary Niejasnego”, „Towarzysze Niejasnego”.
Laureat wyróżnień Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich oraz nominacji miesięcznika „Press” w kategoriach reportaż i wywiad.
W 2009 otrzymał nagrodę prezesa Stowarzyszenia Filmowców Polskich za zrealizowany dla TVP 1 dokument „Co się stało z polskim Billem Gatesem?”, który posłużył za punkt wyjścia dla książki „Geniusz i świnie”.